Badanie znamion

Czym jest badanie znamion?

Badanie znamion to podstawowa metoda diagnostyczna w dermatologii i dermatoonkologii, pozwalająca na ocenę charakteru zmian skórnych – zarówno barwnikowych, jak i bezbarwnych. Regularna kontrola znamion umożliwia wczesne wykrycie nowotworów skóry, w tym czerniaka, a także monitorowanie łagodnych zmian, które mogą ulec przekształceniu.

Badanie znamion przeprowadzane jest najczęściej przy użyciu dermatoskopu lub wideodermatoskopu, co pozwala na powiększenie i dokładną analizę struktury znamienia.

Dlaczego badanie znamion jest ważne?

Znamiona barwnikowe to naturalne skupiska melanocytów (komórek barwnikowych). Większość z nich jest całkowicie niegroźna, jednak niektóre mogą być potencjalnie niebezpieczne. Wczesna diagnostyka ma kluczowe znaczenie, ponieważ czerniak wykryty we wczesnym stadium jest w pełni wyleczalny. Badanie znamion powinny szczególnie często wykonywać osoby, które:

• mają dużą liczbę pieprzyków na ciele,
• posiadają znamiona atypowe (o nieregularnym kształcie lub kolorze),
• zauważyły nagłą zmianę w wyglądzie znamienia,
• mają jasną karnację i tendencję do oparzeń słonecznych,
• w rodzinie odnotowano przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry,
• intensywnie korzystają z solarium lub często opalają się na słońcu.

Jak przebiega badanie znamion?

1. Wywiad medyczny – lekarz pyta o historię zmian skórnych, ich ewolucję i czynniki ryzyka.
2. Oględziny skóry – całościowa ocena skóry pacjenta.
3. Dermatoskopia – badanie znamion pod powiększeniem przy pomocy dermatoskopu.
4. Wideodermatoskopia – cyfrowa rejestracja obrazów znamion, co umożliwia ich porównywanie w czasie.
5. Decyzja o dalszym postępowaniu – w przypadku podejrzenia zmian nowotworowych zaleca się chirurgiczne usunięcie i badanie histopatologiczne.

Objawy, które wymagają pilnej konsultacji

Do oceny znamion stosuje się tzw. zasadę ABCDE:

• A (asymmetry) – asymetria znamienia,
• B (borders) – nieregularne brzegi,
• C (color) – nierównomierne zabarwienie, obecność kilku kolorów,
• D (diameter) – średnica większa niż 6 mm,
• E (evolution) – zmiana wyglądu w czasie (powiększanie się, swędzenie, krwawienie).

Leczenie i zabiegi usuwania znamion

Jeżeli znamię jest podejrzane, lekarz zleca jego chirurgiczne usunięcie i badanie histopatologiczne. W przypadku zmian łagodnych możliwe są również zabiegi estetyczne:

• chirurgiczne usunięcie znamienia – najpewniejsza metoda pozwalająca na pełną ocenę zmiany,
• laserowe usuwanie znamion – szybki zabieg dla łagodnych zmian, poprawiający estetykę skóry,
• zabiegi medycyny estetycznej wspierające regenerację skóry po usunięciu znamion:
  • laser frakcyjny CO₂ – redukcja blizn i poprawa struktury skóry,
  • mezoterapia igłowa  – wspomaga gojenie i poprawia elastyczność skóry,
  • osocze bogatopłytkowe (PRP) – przyspiesza regenerację tkanek.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Czy każde znamię trzeba badać?
Nie każde, ale każde nowe znamię lub zmiana istniejącego powinna być oceniona przez lekarza.

Jak często należy badać znamiona?
Minimum raz w roku. W przypadku osób z dużą liczbą pieprzyków – co 6 miesięcy.

Czy usuwanie znamion jest bolesne?
Nie, zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym, dzięki czemu pacjent nie odczuwa bólu.

Czy laserowe usuwanie znamion jest bezpieczne?
Tak, ale tylko w przypadku znamion łagodnych. Zmiany podejrzane powinny być usuwane chirurgicznie, aby możliwe było badanie histopatologiczne.

Czy po usunięciu znamienia zostaje blizna?
Może pozostać niewielka blizna, jednak nowoczesne metody medycyny estetycznej pozwalają zminimalizować jej widoczność.