Opryszczka

Czym jest opryszczka?

Opryszczka to choroba wirusowa wywoływana przez wirusy z rodziny Herpes simplex virus (HSV). Występuje w dwóch głównych typach:

• HSV-1 – najczęściej odpowiada za opryszczkę wargową, twarzy oraz jamy ustnej,
• HSV-2 – zwykle powoduje opryszczkę narządów płciowych.

Wirus po zakażeniu pozostaje w organizmie w stanie utajenia i może się uaktywniać w sprzyjających warunkach, powodując nawracające zmiany skórne.

Jak można się zarazić?

Do zakażenia dochodzi przede wszystkim poprzez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną lub jej wydzielinami, np. śliną. Możliwe drogi przenoszenia:

• pocałunki, bliski kontakt skóra–skóra,
• używanie wspólnych sztućców, kubków, ręczników,
• kontakt seksualny (w przypadku HSV-2),
• przeniesienie wirusa z matki na dziecko w trakcie porodu.

Wirus przenosi się nawet wtedy, gdy objawy są niewidoczne, ponieważ możliwe jest bezobjawowe wydzielanie cząstek wirusa.

Objawy opryszczki

Opryszczka wargowa (HSV-1)

• mrowienie, pieczenie lub swędzenie skóry w okolicy ust,
• pojawienie się grudek, które przekształcają się w pęcherzyki wypełnione płynem,
• pękanie pęcherzyków i tworzenie się strupów,
• gojenie trwające zwykle 7–10 dni.

Opryszczka narządów płciowych (HSV-2)

• bolesne pęcherzyki i nadżerki w okolicy intymnej,
• obrzęk, zaczerwienienie, tkliwość,
• czasem objawy ogólne: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych.

Czynniki wywołujące nawroty opryszczki

Opryszczka ma charakter nawrotowy. Wirus uaktywnia się, gdy spada odporność organizmu. Do najczęstszych czynników wyzwalających należą:

• stres fizyczny lub emocjonalny,
• infekcje wirusowe i bakteryjne,
• ekspozycja na promieniowanie UV,
• wychłodzenie lub przegrzanie organizmu,
• zmiany hormonalne (np. menstruacja),
• przemęczenie i brak snu.

Diagnostyka

Rozpoznanie opryszczki zwykle opiera się na obrazie klinicznym zmian. W nietypowych przypadkach lub w celu potwierdzenia typu wirusa można wykonać:

• badania PCR w kierunku HSV,
• hodowlę wirusa,
• testy serologiczne.

Leczenie opryszczki

Wirus HSV pozostaje w organizmie na stałe, dlatego leczenie skupia się na łagodzeniu objawów i skracaniu czasu trwania choroby. Metody leczenia:

• Leki przeciwwirusowe (acyklowir, walacyklowir, famcyklowir) – stosowane miejscowo w maściach lub ogólnie w tabletkach, szczególnie skuteczne w początkowej fazie objawów,
• Środki łagodzące – kremy i żele przyspieszające gojenie, chroniące przed wtórnymi infekcjami,
• Terapia supresyjna – długotrwałe przyjmowanie leków przeciwwirusowych u osób z częstymi nawrotami.

Powikłania opryszczki

U osób zdrowych opryszczka rzadko powoduje powikłania. Jednak w przypadku osób z obniżoną odpornością może dojść do:

• rozsianych zakażeń skóry,
• zapalenia mózgu lub opon mózgowo-rdzeniowych,
• ciężkich infekcji noworodków (opryszczka noworodkowa),
• wtórnych nadkażeń bakteryjnych.

Profilaktyka

• Unikanie bezpośredniego kontaktu z osobami z aktywną opryszczką,
• Stosowanie ochronnych pomadek z filtrem UV,
• Wzmacnianie odporności poprzez zdrową dietę i aktywność fizyczną,
• Higiena osobista – niepożyczanie ręczników, sztućców, kosmetyków,
• W przypadku częstych nawrotów – konsultacja lekarska w celu wdrożenia profilaktyki farmakologicznej.

Polecane metody medycyny estetycznej na opryszczkę:

• Konsultacja dermatologiczna

FAQ – Najczęściej zadawane pytania

Czy opryszczka jest wyleczalna?
Nie, wirus HSV pozostaje w organizmie na stałe. Można jednak skutecznie leczyć objawy i zapobiegać nawrotom.

Czy można zarazić się opryszczką od osoby bez objawów?
Tak, wirus może być wydzielany bezobjawowo.

Jak szybko zastosować leczenie, by było skuteczne?
Najlepiej rozpocząć terapię w pierwszych godzinach od pojawienia się objawów prodromalnych, takich jak mrowienie i pieczenie.

Czy opryszczka zawsze pojawia się w tym samym miejscu?
Najczęściej tak, ponieważ wirus pozostaje w zwojach nerwowych zaopatrujących dany obszar skóry.

Czy dzieci mogą mieć opryszczkę?
Tak, szczególnie po pierwszym kontakcie z wirusem HSV-1.

Czy promieniowanie słoneczne nasila objawy?
Tak, u wielu osób ekspozycja na UV jest jednym z czynników wyzwalających nawrót.