Grzybice skóry gładkiej

Grzybica skóry gładkiej jest jedną z najczęstszych chorób infekcyjnych. Jest to powierzchowna infekcja grzybami chorobotwórczymi , najczęściej dermatofitami, rzadziej grzybami drożdżopodobnymi.

Grzybica skóry gładkiej w zależności od czynnika etiologicznego i lokalizacji zmian chorobowych może manifestować różnorodny obraz kliniczny. W zależności od umiejscowienia wyróżnia się kilka typów grzybic – grzybica tułowia, pachwin, dłoni i stóp.

Kogo głównie atakują grzybice?

• osoby o obniżonej odporności, także leczone sterydami i lekami cytostatycznymi,
• osoby często leczone antybiotykami,
• osoby niedożywione,
• chorujący na choroby ogólnoustrojowe, cukrzycę, choroby tarczycy,
• kobiety o obniżonym poziomie estrogenów , a więc także w okresie menopauzy,
• sportowcy.

Grzybica tułowia

Są to najczęściej pojedyncze lub mnogie ogniska rumieniowo-złuszczające, obrączkowate z nasilonym stanem zapalnym na obwodzie zmiany, szerzące się odśrodkowo. Na brzegach zmiany widoczne są często pęcherzyki, krostki i/lub grudki. Ogniska chorobowe ustępują bez pozostawienia blizny. Często towarzyszy im świąd. Najczęściej zlokalizowane są na częściach odsłoniętych: twarz, szyja, ręce. Zwykle choroba rozpoczyna się nagle i ma ostry przebieg. Czynnikiem wywoławczym są przeważnie dermatofity, zarówno ludzkie jak i odzwierzęce. W przypadku infekcji dermatofitami odzwierzęcymi dość charakterystyczny jest wywiad chorobowy dotyczący kontaktu z obcym zwierzęciem, najczęściej młodym (zaburzenia odporności) kotem, psem, chomikiem lub świnką morską.
W niektórych przypadkach zakażenie grzybicze może przyjąć postać przewlekłą. Dotyczy to wyłącznie osób dorosłych, często z zaburzeniami odporności.

Grzybica stóp

Wśród infekcji grzybiczych dotyczących skóry najbardziej powszechna jest grzybica stóp. W grzybicy stóp wyróżnia się 3 postacie: międzypalcową, potnicową oraz złuszczającą. W odmianie międzypalcowej naskórek jest zmacerowany, białawy, pojawiają się pęknięcia. Pod zmacerowanym naskórkiem widoczne jest rumieniowe podłoże. Zmiany najczęściej dotyczą IV i III przestrzeni międzypalcowej, ale w miarę trwania infekcji mogą dotyczyć wszystkich przestrzeni międzypalcowych, przechodząc dalej na grzbiet i podeszwową powierzchnię stopy. Infekcja może mieć nagły początek, ale nierzadko przybiera przewlekły charakter. Często towarzyszy jej świąd. W odmianie potnicowej przeważają wykwity pęcherzykowe z surowiczym płynem, głównie zlokalizowane na podeszwowej powierzchni stóp. W miarę trwania infekcji dochodzi do zlewania się pęcherzyków z następowym złuszczaniem. Natomiast odmianę złuszczającą charakteryzują ogniska rumieniowe z nadmiernym rogowaceniem i licznymi pęknięciami, wybitnie suche, z drobnopłatowym złuszczaniem. Skóra wygląda jakby ,, posypana mąką”. Ogniska chorobowe mogą się rozsiewać i powiększać, aż do zajęcia całych podeszwowych powierzchni stóp. Chory może, ale nie musi, odczuwać nieprzyjemne swędzenie stóp. Ogniska chorobowe mogą się rozsiewać i powiększać, aż do zajęcia całych podeszwowych powierzchni stóp. Chory może, ale nie musi, odczuwać nieprzyjemne swędzenie stóp.

Zakażenie następuje poprzez buty, skarpety, drewniane podesty w łaźniach, prysznicach, ośrodkach fitness i basenach. Często nieprzewiewne obuwie, głównie buty sportowe lub z tworzyw syntetycznych sprzyjają nadmiernej potliwości stóp, a tym samym ułatwiają zakażenie grzybami. Grzybica stóp jest częstą przypadłością sportowców , tzw. ,, stopa atlety” oraz osób pracujących w bardzo wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach. Co ciekawe, infekcje grzybicze przestają być domeną ludzi pracujących w trudnych warunkach. Także kobiety, którym biurowa etykieta nawet w upalne lato zabrania pokazywać odkrytych nóg i palców stóp w odkrytych butach, narażone są na grzybicę. Podobnie panowie, nosząc zakryte obuwie (jak przystało na wymagany w biznesie formalny styl) spędzając w biurze nawet kilkanaście godzin dziennie, zapominają o swoich stopach. Nogi pocą się, powodując wilgotnienie skarpetek i w ten sposób powstaje doskonałe podłoże do rozwoju grzybów.

Przebieg infekcji jest wieloletni, nawrotowy. Czasami dochodzi do samonadkażenia w związku z obecnością zarodników grzyba w obuwiu. Często współistnieje grzybica paznokci.

Co sprzyja grzybicy stóp?

• potliwość stóp,
• zaburzenia krążenia obwodowego,
• starszy wiek,
• otyłość,
• niewłaściwe, ciasne obuwie,
• częste mikrourazy skóry stóp,
• praca w warunkach dużej wilgotności,
• korzystanie ze wspólnych łaźni, basenów,
• uprawianie sportu.

Zapamiętaj

Szorowanie zmian chorobowych np. wodą z mydłem, detergentami lub spirytusem (denaturatem) nie usuwa grzybów chorobotwórczych, a wręcz może nasilać proces chorobowy! Również długotrwałe moczenie zakażonych stóp w wodzie lub mydlinach sprzyja chorobie.
Codzienne mycie powinno być dokładne, ale krótkie, a skóra (szczególnie przestrzenie między palcami i fałdy) powinny zostać starannie osuszone.
Osoby o skłonności do pocenia stóp powinny regularnie stosować pudry do stóp dostępne w drogeriach i aptekach.

Profilaktyka, czyli co robić, aby się nie zarazić:

• nosimy przewiewne obuwie,
• skarpety powinny być bawełniane, bez domieszek sztucznych włókien,
• dokładnie wycieramy stopy i przestrzenie między palcami po kąpieli,
• w miejscach ogólnie dostępnych, gdzie jest wilgoć, na przykład na basenie, używamy klapek,
• gdy spocą nam się mocno stopy, starajmy się jak najszybciej je dokładnie umyć,
• leczymy wszelkie urazy skóry stóp,
• nie nosimy ciasnych butów, ani wykonanych z tworzyw sztucznych,
• nie używamy cudzych ręczników, klapek, butów, przyrządów do manicure
• jeśli podejrzewamy u siebie grzybicę, powinniśmy niezwłocznie udać się do lekarza,
• po leczeniu grzybicy stóp koniecznie musimy przeprowadzić dezynfekcję obuwia

Grzybica rąk

Grzybica rąk jest bardzo często wtórna do grzybicy stóp. Często dotyczy tylko jednej ręki, dominującej, co jest pośrednim dowodem infekcji z przeniesienia. Obraz kliniczny grzybicy rąk jest podobny do grzybicy stóp. Wyróżnia się także 3 postacie: międzpalcową , złuszczającą i rzadziej występującą potnicową. Zdecydowanie grzybica rąk ma przebieg przewlekły.

Drożdzyce

Drożdzyce wywoływane są zakażeniem grzybami drożdżopodobnymi najczęściej z rodzaju Candida i Malessezia. Drożdżyca skóry gładkiej jest stosunkowo rzadką postacią drożdżycy i przebiega pod postacią wyprzeni drożdżakowych fałdów, wyprzeni drożdzakowych międzypalcowych, a także łupieżu pstrego.

Wyprzenia drożdzakowe fałdów umiejscawiają się głównie w fałdach podsutkowych, pachowych, pachwinowych oraz w szparze międzypośladkowej. Mają postać sączących zmian rumieniowych z towarzyszącym silnym stanem zapalnym z obecnością grudek, pęcherzyków i krost. Na obrzeżach zmian występują tzw. zmiany satelitarne , bardzo charakterystyczne dla infekcji drożdżakowych. Obecność zmian satelitarnych pozwala czasem klinicznie odróżnić grzybicę pachwin od drożdżycy pachwin.

Wyprzenia drożdzakowe międzypalcowe – najczęściej dotyczą III przestrzeni międzypalcowej zarówno na rękach jak i stopach. Klinicznie mają postać bolesnych pęknięć z maceracją i stanem zapalnym pod odwarstwiającym się naskórkiem. W przypadku rąk najczęściej ta postać drożdżycy dotyczy osób narażonych zawodowo na częste moczenie rąk i kontakt z detergentami. W warunkach pozazawodowych to powszechna dolegliwość gospodyń domowych i młodych matek.

Łupież pstry

Łupież pstry jest powierzchownym zakażeniem skóry gładkiej ze złuszczaniem i przebarwieniem i odbarwieniem.

Infekcja wywoływana jest przez grzyb drożdżopodobny Malessezia furfur, który jest składnikiem normalnej flory bakteryjnej. Dotyczy głównie młodych dorosłych, bez predylekcji do płci. Jest najbardziej rozpowszechniony w klimacie tropikalnym i wilgotnym. Dla mieszkańców klimatu umiarkowanego wzrost zachorowań następuje po okresie letnim. Najczęściej zmiany skórne lokalizują się na klatce piersiowej, karku i plecach. Początkowo mają charakter drobnych ognisk kilku-kilkunastomilimetrowych, owalnych o barwie czerwonobrązowej lub ,, kawy z mlekiem” z tendencją do zlewania się. W miarę upływu czasu plamy odbarwiają się. Charakterystyczne dla łupieżu pstrego jest otrębiaste złuszczanie, łuski można usunąć szpatułką. Z reguły infekcja nie daje dolegliwości. Przebieg jest zwykle nawrotowy, dlatego też istotne jest stosowanie profilaktyki, polegającej na okresowym stosowaniu szamponów przeciwgrzybicznych, szczególnie przed sezonem letnim.

Grzybice skóry gładkiej są powszechnymi infekcjami u ludzi dorosłych. Prawidłowe rozpoznanie i leczenie lekami przeciwgrzybiczymi prowadzi do wyleczenia infekcji.

Jeżeli masz problem z grzybicą zgłoś się do Kliniki Melitus. Nasie dermatolodzy szybko oraz fachowo postawią diagnozę oraz dobiorą odpowiednią metodę leczenia.